وقتی یک دستورالعمل، اصطلاحاً، جواب میدهد، تبدیل میشود به راهحلی قطعی. این راهکار در جریانِ موسیقیِ موسوم به «راکِ آلترناتیو» در ایران از این قرار است: گروهِ سازیِ استانداردِ موسیقی راک و برگزیدن سرودهای ترجیحاً از بستر شعر نو. همین موفقیتِ شما را در بهدست آوردنِ دلِ مخاطب تضمین میکند، حال چگونه میسازید و مینوازید، ظاهراً، توفیری نمیکند. گروهِ ماخولا، در اولین آلبومش (خروس)، همین دستورالعمل را به کار گرفته؛ با موسیقیِ شعرمحور، ملودیهایی ساده و روان که بهراحتی در ذهن مینشینند و لحظاتی کوتاه که پیچیدگیهایی، هر چند کوتاه، در ساختار بهدست میدهند.
آلبوم در راهروی پُرپیچوخمِ سلایق متفاوتِ صوتی سردرگم است. هنوز ایدهای تثبیت نشده، ایدهی جدید میآید و همینطور هم پیش میرود. اشعار هم یکدست نیستد. نشاندن اشعارِ نیما و شاملو در کنار سرودههایی از خودِ گروه با مضامینی که مربوط به هم نیستند. هم از ناهماهنگی رنج میبرد و هم از چگونگیِ بهکارگیریِ شعر توسط افراد گروه. در موسیقیِ شعرمحور، بهطبع، باید توجهِ درخوری به شعر کرد. صحبت از به گوش رساندنِ درکِ متداولِ قرائتگونه از یک شعر نیست، صحبتِ تبدیل «کلام» است به یک مؤلفهی موسیقایی، که با پیوستن به تمهیداتِ موسیقاییِ دیگر یک کل منسجم را بهوجود میآورد؛ چیزی که خود معلول منطقی است که اثر در خود و با خود پیش مینهد.
از سوی دیگر، بخش زیادی از موسیقیِ «خروس» بر دوشِ خوانندهای سوار شده (امیر بالافشان) که، گرچه کارهای پیشینش نویدبخشِ خوانندهای بود بهرهمند از تکنیکی نصفهنیمه و صدایی قابل توجه، اینجا اجرای درخورتوجهای رو نمیکند. در استفاده از تکنیک، سنجیدگی و حسابشدگیِ را در اعمالِ تحریرهای متعدد و تعویضِ مُدامِ گسترهی صوتی، حتی در یک هجا، و بنابراین تکهپاره شدنِ شعر، به حسرت تبدیل میکند.
«خروس» ساختاری نصفهنیمه دارد. دلخوش است به دستورالعملِ یاد شده. راهِحل دیگری را نجسته است و حتی در بهکارگیریِ همان راهحل و ابزارش سلیقه بهخرج نداده است. وضعیتْ در گروههای همجریانش هم از این بهتر نیست. وضعیتی که تولید آلبوم یا تِرَک را به اعلان سادهی «ما هم هستیم» تبدیل کرده است. روند هم برای همه مشابه است. اگر حیاتِ جریان آلترناتیو تنها به همین دستورالعمل بسته بماند، باید به فکر راهچاره بود.
برای خرید و دانلود آلبوم خروس به وبسایت بیپتونز مراجعه کنید.
19 تیر 1400