مرتضی شیرکوهی آهنگسازی است که رد نخستین آثار منتشرشدهاش را دستکم تا اوایل دههی ۸۰ میتوان دنبال کرد (قطعهی «...» در مجلهی شنیداری گوش ۲). ویژگیِ کار این آهنگساز از یک سو دلبستگیاش به ساز خودش، پیانو، است و از سوی دیگر وابستگی روشن و انکارنشدنیاش به استفاده از موسیقی ایرانی در ترکیب با فنون آهنگسازیِ موسیقیِ کلاسیکِ غربی که اندوختهی او است.
در هر دو آلبوم مستقل گذشتهاش، آکادمیک و آرتیمان، و همچنین اجرای زندهی آثارش در سالهای اخیر (مخصوصاً بهدست نوازندگان غیر ایرانی) -که اغلب به عنوان نتیجهی جانبی فعالیتهای فرهنگی او رخ میدهد- این ویژگیها را میتوان با کمی دقت یا گاه از فرط روشنی حتا بدون آن یافت. اکنون با ایوار سومین آلبوم مستقل آهنگساز، یادنامهای برای عزیزانش، به نظر میرسد این ویژگیها تثبیت شده باشد. کافی است آن دشتی واضح ابتدای غبار تابستان یا دگرهاش در مخمل شالیزار را بشنویم تا بدانیم او نه تنها ویژگیهایش را حفظ کرده بلکه آنها را شدت و حدت بیشتری نیز بخشیده است.
علاوه بر این ویژگیها در سازماندهی به محتوا هم مرتضی شیرکوهی به کُندی، چگالی پایین و مخصوصاً به استفاده از فضای خالی علاقهی خاصی دارد، حتا باوجود خطری که با رفتن به سمت سادهسازی (به معنای ابتدایی و پیش پا افتاده) ممکن است گریبانگیر آهنگش شود. این روش نگاه به حرکت موسیقی که حتا ریشههایش را میتوان در بعضی پرلودها و فوگهای او یا از آنها هم مشخصتر در گراوِ کُن روباتو (از سونات برای سه موومان او) و سراسر آلبوم آرتیمان نیز دید، در قطعات کوتاه آلبوم تازه، ایوار، نیز نه تنها دیده میشود بلکه در این آلبوم او دلبستگی به این فضاهای خالی و از طرف دیگر تُنُکشدن بافت (اغلب تا حد تکصداییشدن و تکیه بر طنین صدای تکنغمهها به عنوان تنها عنصر موسیقایی باقیمانده) را به مرحلهای کاملاً متفاوت از پیش رسانده است. این امر را گرچه میتوان به بستر سوگوارانهای نسبت داد که آلبوم بر آن شکل گرفته است اما واقعیت آن است که با نگاه به روند تغییرات آهنگساز این اتفاق میتوانست بدون آن بسترها هم رخ بدهد و درنتیجه او را در خطر تکرار بیندازد.
برای خرید و دانلود آلبوم ایوار به وبسایت بیپتونز مراجعه کنید.
02 شهریور 1398