انسان همواره با گذشتهی خویش در کُنِش است. جدا از عدّهای خاص که از هر اتفاق در زندگی عبرت میگیرند، تلخی یا شیرینیِ کودکی مسیر اصلی بزرگسالی را رقم میزند؛ همانگونه که در سپهری وسیعتر «تاریخ» ملّتی را به خصلتی شهره میکند. دوران سردرگمیِ موسیقیدانان در صفویه تا قاجاریه –خوب یا بد- نظامِ موسیقیِ ایران را از شکلِ مقامی خارج کرد و به نظامِ دستگاه کشاند. تاریخِ به جای مانده، ما را در تکرارِ مکرّرات زنجیر میکند مگر آنکه تَبحُّری باشد تا از دلِ سنتها خلاقیت بیرون کشد. آن زمان که جوشش چشمههای نوآوری متوقف شود، موسیقیدان دل خواهد سپرد به عُرفِ معروف. «در دل ماند» خود را درگیر این امور نکرده است و همچون هنرجویی وظیفهشناس، هر آن چه استاد گفته را انجام میدهد.
در این آلبومِ دونوازی که «رادمان توکلی» نوازندهی تار و «حمید قنبری» نوازندهی تمبک آن است، همه چیز یادآورد سنتهای ردیفنوازی است. مضرابِ توکلی گاهی با خشونت و گاهی با ملاطفت، بیش از هر فردِ دیگر یادِ تارنوازیِ «لطفی» را در دل زنده میکند و به دنبال خودنمایی نیست. استفاده از زینتها، جملاتِ قرینه، سکانسها، چینش قطعات و... همه رنگ و بویِ ردیفگونه دارند. الگوهای ملودیک هرکدام ابزاری شدهاند برای تشکیل ساختارهایی متداول و گوش آشنا؛ ایدههایی که خصوصاً در نیمهی اول آلبوم از دانگ اول ابوعطا پا را فراتر نمیگذارند و بیشتر در بالادستهی تار اجرا میشوند. سهم تمبک از این مجموعه جز یکی دو جا (مثلاً چهارمضراب) همراهی تار است و حتّا در برخی قطعات کاملا سکوت میکند.
استیلایِ حافظه آنچنان بر آلبوم حاکم است که بر سر اندک خلّاقیّتش هم سایه افکنده. خود انتخاب ابوعطا (که همواره در کنار سهگاه عضو جداناپذیر محافل بوده است) تا حدّی گویای محتواست. ارزشِ تاریخیِ این چهل دقیقه درست مانندِ قصّهی پیلهی کرمِ ابریشم است؛ آماسی که پروانه را پوشانده، دستمایهی ساخت ابریشم نیز میشود. با توجه به این امر که هنرجویان موسیقی هم در جمعهای خود، آثاری به مراتب غیر محافظهکارانهتر خلق میکنند، تمسک به این حقیقت خالی از لطف نیست: همواره آنان که نامشان ماندگار شده، در زمان مناسب از مرز باریک و بُرَّندهی اعتدال میانِ سنت و بدعت با سربلندی گذر کردهاند.
برای خرید و دانلود آلبوم در دل ماند به وبسایت بیپتونز مراجعه کنید.
13 مهر 1398
دیدگاهها
محمدسعید 4 سال پیش(28 مهر 1399 ساعت 11:07)
در روزگاری که تک نوازی و دونوازی ردیفگونه کمتر یافت میشود شنیدن این آلبوم بسیار دلنواز بود. مرور و نقدهای شما خیلی به شناخت این نوع نوازنده ها کمک میکند. دست مریزاد.