ورود به آرمانشهر موسیقی کلاسیک ایرانی احتمالاً چندان شرط سختگیرانهای نخواهد داشت: کافیست هر موسیقیدانی پیش از خلق و انتشار اثر خود از خود پاسخ روشن و صادقانهی این سوال را بخواهد: اثر من کمبود چه چیز را جبران میکند و به چه هدفی انتشار مییابد؟ احتمالاً پاسخ صادقانه و روشن بسیاری از آهنگسازان و موسیقیدانان ما به این سوال تنها وسوسهی «میل به خلق» و «سابقهسازی»ست. محتملترین پاسخ صادقانهی روشن دستاندرکاران «عطاریه» نیز همین است.
«عطاریه» اما دو ناممکن را با موفقیت تمام ممکن کرده است: اوّل آنکه در دفترچهی همراهی که هیچ محتوای متنیای جز نام قطعات و دستاندرکاراناش ندارد، توانسته اشکالات ویرایشی و نگارشی پرشماری را بگنجاند؛ و دوم آنکه وضعیت «طراحی گرافیک»اش حتی از وضعیت نگارشی و ویرایشیاش هم بدتر باشد! گذشته از این دو وجه پیراموسیقایی، عطاریه در بُعد موسیقایی چندان چیزی برای ارائه به مخاطب ندارد؛ نه ایدهای نو، نه هدفی که پیدایش اثر را توجیه کند و نه الحانی شیرین و به یاد ماندنی. عطاریه حتی در بیاتفاقی خودش یکدست هم نیست و گاه گاه با تمهیداتی بیجا مانند افزودن یکبارهی یک خط ملودیک کنترپوانیک و البته ساده توسط عود به بافت کاملاً مونوفونیک تصنیفی که ناگاه به «اصفهان» میرود، ضرباتی ناخوشایند به شنونده وارد میکند؛ ضربهای چون فریادی نخراشیده در میانهی یک چُرت رخوتآلود. صرف استفاده از اشعار عطار -که البته شنونده در هیچجای دفترچه متوجه نمیشود که این اشعار سرودهی عطار هستند- حتّی اگر برای اولین بار در تاریخ موسیقی ایران اتفاق افتاده باشد، ارزش افزودهای به اثر از حیث موسیقایی نمیبخشد؛ چه آنکه این اثر در درجهی اوّل یک آلبوم موسیقی است.
نه استفادهی بیهدف از مترهای لنگ پنجضربی و هفتضربی –که زمانی به کار گیریشان از جسارت نشان داشت و امروز بهخودیخود آن وجه جسورانهی خود را از دست دادهاند-، نه مدولاسیونهای پی در پی و کمظرافت در قطعاتی چون «سراندازان» که جز به آشفتگی و عدم انسجام نینجامیدهاند، نه رنگ و بوی «شعاریوار» کار، و نه حتی اجرای پختهی آوازخوان اثر (که پیش از این در «پیمان عشق» و «خوان هشتم» تواناییاش را نمایانده بود)، عطاریه را بدل به اثری نکردهاند که رغبتی برای دوباره شنیدناش باقی بماند.
عطاریه رامین بحیرائی پیام بحیرائی کلاسیک ایرانی کامیار صلواتی عطار نیشابوری
برای خرید و دانلود آلبوم عطاریه به وبسایت بیپتونز مراجعه کنید.
24 اردیبهشت 1397